W tym miejscu uderzył nas dramat tej wojny, który odbywa się poza obiektywami kamer

Relację podesłało nam pewne małżeństwo, przyjaciele jednego z adminów naszych portali. Najpierw telefonicznie z prośbą: „zróbcie coś z tym, to nie może tak wyglądać!”. Spisaliśmy to wspólnie, byli tak wzburzeni i rozgoryczeni, że tekst musiał zostać wygładzony.

Wyjeżdżamy na granicę. Auto załadowane, wieziemy to, co najbardziej potrzebne. Po drodze widzimy setki samochodów zapakowanych darami pod sufit na polskich i ukraińskich blachach. Zwracaliśmy uwagę na rejestracje, bo zbudował nas fakt, że jechała cała Polska. Cała! Widzieliśmy też kilka aut z Czech. Jechały także busy i autokary z Niemiec, Danii – po kilka sztuk, nawet jedno auto z Wielkiej Brytanii.

Tutaj ciekawa socjologiczna obserwacja. Polskie, ukraińskie czy czeskie auta bardzo rzadko mają jakieś oznaczenia, że jadą z pomocą. Po prostu jadą. Ukraińską flagę z napisem „Pomoc” miało jedno auto z Wadowic. Te niemieckie czy duńskie, również to brytyjskie i jeszcze dwa portugalskie, głównie prywatne auta – wszystkie oklejone flagami i bannerami „Hilfe, Help for Ukraine”. Jedno nawet jechało pomagać… Polsce.

W świetle kamer

Dojeżdżamy do Przemyśla, o którym słyszeliśmy, że armaggeddon. A tam… spokój. Uchodźców niewielu (więcej widzieliśmy na dworcu u nas przed wyjazdem). Wszystko ogarnięte, tu kolejka po zupę, tam do rejestracji, tu do pociągu w stronę Ukrainy. Stoją prawie sami faceci. Tam stoi pełny pociąg, który zaraz ruszy dalej do Krakowa, tu autokar pełen dzieci (rozdzierający widok…). Mnóstwo policji, wojska, medyków i dziesiątki osób pomagających rozdawać jedzenie, leki, karty sim, tłumaczących, organizujących transporty. Każdy wie, co ma robić. Uderza liczba stacji telewizyjnych z całego świata. Większość z opuszczonymi kamerami. Nie ma co nagrywać. Sensacji niewiele.

Zaczepiamy jedną z ekip, tuż obok punktu z jedzeniem. Niezły strzał, bo trafiamy na Australijczyków. Kobieta i kamerzysta. Pytamy, czy pomogą Polsce walczyć z putinowską propagandą i opowiedzą światu, że tu nigdzie nie ma rasizmu. Blondynka odpowiada.

– But I’ve seen racism.
– Where?
– Oh, not here. In other city.
– Did you record this?
– No, no, but I’ve seen it.

Ok, nie spieramy się. Może widziała. Dorzucam:
– So you’ve seen some bad things. But are you recording this (pokazuję ręką na ogrom pomocy)?
– We already did.

Podchodzi trzecia osoba z ekipy, również kobieta:
– Are you from Germany?
– No, but we’ve seen cars from Germany on the highway. (Zastanawiamy się, co to za pytanie. Szybko się wyjaśnia.)
– Oh, I thought you are. Have you seen them? Are they here?
– I will show you where they parked, but why?
– Um, because now we want to show that people from Germany, Denmark, Belgium and other Western Europe help and take Ukrainians to their countries.

Odebrało nam mowę. A więc tak to się robi? „Hej, słuchaj, mamy zamówienie na materiał o tym, jak Niemcy pomagają na granicy. Widziałeś może jakichś?” 🤯

Poniżej materiał tej telewizji z tego dnia. Przyjrzyjcie się dokładnie ok. 40 sekundy. Pięknie wykadrowane.

Poza kamerami

Widzieliśmy wiele propozycji z transportem do Rzeszowa, Krakowa, Katowic, Wrocławia czy Warszawy i pełne pociągi oraz autokary jadące w głąb Polski. W materiale znalazła się tylko ta jedna informacja o tym, dokąd jadą uchodźcy. Do Berlina. I nawet byśmy uwierzyli, że ktoś tak zbiera ludzi, prosto z ulicy. Gdyby nie to, że sami zabieraliśmy uchodźców – oferty transportu zgłasza się w punkcie recepcyjnym, gdzie policja spisuje dane osób, by uniknąć handlu ludźmi. A potem wolontariusze, urzędnicy i żołnierze WOT (wspólnie, bo tyle ludzi tam potrzeba) koordynują kierowców z tymi, którzy chcą jechać w dane miejsce.

Wyjechaliśmy z Przemyśla, bo widzieliśmy, że tam sytuacja jest opanowana, a z grup na fb mieliśmy info, że potrzebne są transporty w małych punktach recepcyjnych przy mniejszych przejściach. Pojechaliśmy do jednego z nich i tam uderzył nas dramat tej wojny, który odbywa się poza obiektywami kamer. Budynek jakiejś świetlicy czy domu kultury, dziesiątki dzieci i kobiet na leżankach, pod kocami. Zmęczeni żołnierze WOT, ratownicy, strażacy, zwykli mieszkańcy pomagający, podający ciepłą herbatę, segregujący dary, przytulający płaczących… I ani jednego dziennikarza. 99% uchodźców to Ukraińcy, jedno małżeństwo z dzieckiem z Indii lub Pakistanu. Nie ma rasizmu, nie ma „pomagających Niemców”, tylko dramat Ukraińców i sami miejscowi Polacy – no to po co tu przyjeżdżać? 🤷

KOMENTARZ TŻT

Ta relacja uzmysłowiła nam, jak wygląda polityka informacyjna niektórych krajów. „Pomagamy, ale też dbamy o to, by świat zobaczył”.

Te oklejone samochody to też element pozytywnej propagandy. Nie, nie mamy do nich absolutnie żadnych pretensji. To wspaniale, że pomagają. Że pokazują, że to robią? Czy to źle? A może właśnie tak pozytywnie nakręca się innych i buduje dumę, ustanawia wspólną tożsamość? Może lepiej by było, gdyby zwykły Jan Kowalski (podobnie jak Helmut Müller) , zamiast typowej dla naszego kraju skromności, pokazał swoje zaangażowanie i inspirował innych ludzi swoim działaniem?

Faktem jest, że w światowej przestrzeni informacyjnej polski przekaz nie ma siły przebicia. Wręcz przeciwnie, większe zasięgi miały negatywne relacje o marginalnych zachowaniach kilkunastu osób niż pomoc milionów Polaków.

Może my wszyscy powinniśmy wziąć przykład z naszych sąsiadów i promować dobre postawy, a nawet chwalić się nimi? W końcu, jeśli my nie napiszemy swojej opowieści o Polsce, nikt za nas tego nie zrobi.

Chcemy to zmienić.

I zrobimy to. Razem z Wami.

Wesprzeć nas można poprzez Patronite