Roman Dmowski – architekt wielkiej Polski

Dokładnie 158 lat temu, a więc 9 sierpnia 1864 roku w Warszawie urodził się Roman Dmowski – działacz społeczno-polityczny, publicysta, ojciec polskiego nacjonalizmu. Z okazji rocznicy jego urodzin, przypomnijmy pokrótce sylwetkę tego wielkiego Polaka. W końcu #mywszyscyzniego!!!🇵🇱🇵🇱🇵🇱

Dmowski był zwolennikiem odzyskania niepodległości przez sojusz z państwami Ententy. Działał jako poseł w II i III kadencji Dumy Państwowej w Imperium Rosyjskim. Niektórzy przez to zarzucają mu prorosyjskość, ale nie jest to prawdą. Dmowski wielokrotnie krytykował to państwo, np. „W Niemcach, Rosji i kwestii polskiej”, za bardzo powolny rozwój tamtejszego szkolnictwa czy za małą aktywność społeczną obywateli. Był po prostu rosyjskim realistą.

Przeciwnik Józefa Piłsudskiego i jego pomysłów apropo współdziałania z Niemcami i Austro-Węgrami, a także jego koncepcji Polski wielonarodowej z granicami szeroko posuniętymi na Wschód (można powiedzieć, że Polski jagiellońskiej).

Panowie zresztą stali po przeciwnych stronach barykady również na gruncie prywatnym. Walczyli bowiem o względy tej samej kobiety – Marii Juszkiewicz. Przyszły Marszałek wygrał tę batalię, a wielu twierdzi, że to właśnie przez tę miłosną porażkę Pan Roman do końca życia się już nie ożenił.

Walczył niezwykle ostro o sprawę polską na Konferencji wersalskiej w 1919 roku kiedy przemawiał non-stop przez 8 godzin w wielu językach (m.in francuskim i angielskim). Wiele czasu poświęcił również na zwykłe rozmowy z zagranicznymi politykami, walcząc o polską rację stanu oraz na tłumaczenie swoich przemyśleń na języki obce, bowiem nie ufał innym tłumaczom, niż on sam.

Swoje najważniejsze dzieło – „Myśli nowoczesnego Polaka” wydał w 1902 roku. Początkowo ukazywało się ono w odcinkach w „Przeglądzie Wszechpolskim”. W książce tej przedstawił różnorakie „żywioły”, za najważniejszy, rzecz jasna uznając ten polski. Naród dla niego składał się z wielu społecznych komórek, z których 1 i podstawową była rodzina.

Do Japonii przybył, aby przedstawić swój sprzeciw wobec ewentualnego powstania w zaborze rosyjskim. Chciał też zawalczyć o lepszy los polskich jeńców wojennych. Zachwycił się krajem kwitnącej wiśni i jej cywilizacją oraz tamtejszymi ludźmi, czemu wielokrotnie dawał potem wyraz w swoich pismach, pisząc, np. o tym, że „to w Japonii siły moralne zwyciężyły w walce z siłami materialistycznymi” i, że „wszyscy powinni brać przykład z tego państwa i jego funkcjonowania”.

Był twórcą Narodowej Demokracji (w skrócie ND, od czego wzięła się popularna forma Endecja) oraz założycielem i patronem Obozu Wielkiej Polski. Ten ostatni założył, gdy zawiódł się demokracją, po przewrocie majowym w 1926 roku dokonanym przez Józefa Piłsudskiego i jego ekipę, który obalił rząd centroprawicy. Od tamtej pory spoglądał raczej na myśli autorytarne.

Wpierw, był raczej adwersarzem Kościoła, lecz później zmienił ten pogląd, pisząc, że „katolicyzm nie jest dodatkiem do polskości, zabarwieniem jej w pewien sposób, lecz tkwi w jej istocie”. Pod koniec życia miał pytać tych najmłodszych narodowców czy chodzą do Kościoła. Zmarł 2 stycznia 1939 roku w Drozdowie.

Roman Dmowski był wielkim Polakiem i nietuzinkowym człowiekiem, który w olbrzymim stopniu przyczynił się do polepszenia sytuacji naszej ojczyzny w XX wieku. Pamiętajmy o nim, jego twórczości, interesujmy się nią i ją czytajmy, ponieważ naprawdę warto słuchać rad tak inteligentnych ludzi. Powiedziałbym nawet, że to nasz moralny i narodowy obowiązek, więc wypełniajmy go na tyle, na ile możemy. Tylko Roman Dmowski, w naszych sercach on!!!🇵🇱🇵🇱🇵🇱